Ecommerce là gì? Các loại mô hình thương mại điện tử

1. Ecommerce là gì?

E-Commerce viết tắt từ Electronic Commerce hay còn gọi là thương mại điện tử liên quan đến việc sử dụng Internet, World Wide Web (Web), các ứng dụng di động và trình duyệt chạy trên thiết bị di động để giao dịch kinh doanh.

Trong đó, Internet là một mạng lưới các mạng máy tính trên toàn thế giới và Web là một trong những dịch vụ phổ biến nhất trên Internet, cung cấp quyền truy cập vào hàng tỷ trang web. Một ứng dụng (Application) là một ứng dụng phần mềm. Thuật ngữ này thường được sử dụng khi đề cập đến các ứng dụng di động, đôi khi nó cũng được sử dụng để chỉ các ứng dụng máy tính để bàn. Trình duyệt di động là một phiên bản của phần mềm trình duyệt web được truy cập thông qua thiết bị di động.

Ngoài ra, thương mại điện tử có thể được định nghĩa là các giao dịch thương mại được kích hoạt bằng kỹ thuật số giữa các tổ chức và cá nhân. Giao dịch được kích hoạt kỹ thuật số bao gồm tất cả các giao dịch được trung gian bởi công nghệ kỹ thuật số. Phần lớn, điều này có nghĩa là các giao dịch diễn ra qua Internet, Web và/hoặc qua thiết bị di động. Giao dịch thương mại liên quan đến việc trao đổi giá trị (ví dụ: tiền) qua các ranh giới tổ chức hoặc cá nhân để đổi lấy sản phẩm và dịch vụ. Không có sự trao đổi giá trị thì không có thương mại nào xảy ra.

2. Phân loại các mô hình thương mại điện tử

2.1. D2C - Direct to Customers

Direct to Customers (D2C) là một mô hình kinh doanh trong đó các doanh nghiệp bán sản phẩm do chính mình sản xuất trực tiếp đến người tiêu dùng cuối cùng thông qua website chính thức của công ty.

Đặc điểm chính của mô hình D2C:

• Bán hàng trực tiếp: Doanh nghiệp sản xuất và bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng thông qua các kênh trực tuyến như website, mạng xã hội hoặc ứng dụng di động.
• Kiểm soát toàn bộ quá trình: Doanh nghiệp kiểm soát hoàn toàn quá trình từ sản xuất, tiếp thị, bán hàng đến dịch vụ khách hàng. Điều này giúp tối ưu hóa chi phí và nâng cao chất lượng dịch vụ.
• Dữ liệu khách hàng: Mô hình D2C cho phép doanh nghiệp thu thập dữ liệu khách hàng trực tiếp, từ đó phân tích và hiểu rõ hơn về nhu cầu, hành vi và xu hướng mua sắm của khách hàng.
• Tối ưu hóa chi phí: Bỏ qua các khâu trung gian giúp giảm chi phí và có thể cung cấp sản phẩm với giá cạnh tranh hơn.

Lợi ích của mô hình D2C:

• Tăng cường tương tác khách hàng: Doanh nghiệp có thể tương tác trực tiếp với khách hàng, từ đó xây dựng mối quan hệ bền chặt và tăng cường sự trung thành.
• Tăng lợi nhuận: Việc bỏ qua các khâu trung gian giúp doanh nghiệp giữ lại phần lớn lợi nhuận và giảm thiểu chi phí.
• Kiểm soát thương hiệu: Doanh nghiệp kiểm soát toàn bộ quá trình tiếp thị và bán hàng, từ đó xây dựng và duy trì hình ảnh thương hiệu một cách nhất quán.
• Phản hồi nhanh chóng: Doanh nghiệp có thể nhanh chóng nhận phản hồi từ khách hàng và điều chỉnh sản phẩm hoặc dịch vụ cho phù hợp.

Thách thức của mô hình D2C:

• Chi phí tiếp thị cao: Để tiếp cận và thu hút khách hàng, doanh nghiệp cần đầu tư mạnh vào các chiến dịch tiếp thị trực tuyến.
• Quản lý hậu cần: Việc quản lý kho hàng, vận chuyển và dịch vụ hậu mãi yêu cầu sự đầu tư và tổ chức chặt chẽ.
• Cạnh tranh khốc liệt: Cạnh tranh trong lĩnh vực thương mại điện tử rất khốc liệt, đòi hỏi doanh nghiệp phải liên tục cải tiến và đổi mới.

Ví dụ: Một số website thương mại chính thức của doanh nghiệp như Apple, Chanel…

2.2. E-Retailer

E-Retailer (nhà bán lẻ trực tuyến) là một doanh nghiệp hoặc cá nhân bán sản phẩm hoặc dịch vụ thông qua Internet. Điểm khác biệt so với mô hình D2C chính là họ không phải là nhà sản xuất sản phẩm và dịch vụ đó. E-Retailer tận dụng các nền tảng thương mại điện tử để tiếp cận khách hàng, cho phép họ mua sắm một cách thuận tiện từ bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào.

Đặc điểm chính của mô hình E-Retailer

• Đa dạng sản phẩm: E-Retailer thường cung cấp một loạt các sản phẩm từ nhiều ngành hàng khác nhau như thời trang, điện tử, đồ gia dụng, thực phẩm, và nhiều lĩnh vực khác.
• Tiện lợi: Khách hàng có thể xem, so sánh và mua sản phẩm một cách tiện lợi mà không cần phải đến cửa hàng vật lý.
• Lợi ích của mô hình E-Retailer
• Chi phí vận hành thấp: Không cần duy trì cửa hàng vật lý, giúp giảm chi phí vận hành như thuê mặt bằng, bảo trì cửa hàng, và nhân viên.
• Tiện ích cho khách hàng: Khách hàng có thể mua sắm bất cứ lúc nào, từ bất kỳ đâu, giúp tiết kiệm thời gian và công sức.
• Dữ liệu khách hàng: E-Retailer có thể thu thập và phân tích dữ liệu mua sắm của khách hàng để tối ưu hóa chiến lược tiếp thị và cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm.

Thách thức của mô hình E-Retailer

• Cạnh tranh khốc liệt: Thị trường bán lẻ trực tuyến rất cạnh tranh, đòi hỏi E-Retailer phải không ngừng cải tiến và đổi mới.
• Vấn đề hậu cần: Quản lý kho hàng, vận chuyển và giao hàng đúng hạn là một thách thức lớn.
• Bảo mật thông tin: Đảm bảo an toàn cho thông tin cá nhân và tài chính của khách hàng là một ưu tiên hàng đầu.
• Dịch vụ khách hàng: Cung cấp dịch vụ khách hàng hiệu quả và kịp thời qua trực tuyến đòi hỏi hệ thống hỗ trợ mạnh mẽ và nhân viên được đào tạo tốt.

Ví dụ: Các doanh nghiệp điển hành cho mô hình E-Retailer là Thế giới di động, Nguyễn Kim, Con cưng, Long Châu…

2.3. Hotline: Home Shopping

Hotline: Home Shopping là một mô hình bán lẻ qua điện thoại, trong đó khách hàng có thể mua sắm từ nhà thông qua các cuộc gọi điện thoại đến các đường dây nóng của các nhà bán lẻ. Mô hình này thường được kết hợp với các chương trình truyền hình mua sắm hoặc quảng cáo trên các kênh truyền hình.

Đặc điểm chính của mô hình Hotline: Home Shopping

• Mua sắm qua điện thoại: Khách hàng có thể gọi đến số điện thoại hotline được cung cấp trong các chương trình truyền hình mua sắm hoặc quảng cáo để đặt hàng.
• Chương trình truyền hình: Sản phẩm được giới thiệu và trình diễn trực tiếp trên truyền hình, giúp khách hàng thấy rõ hơn về tính năng và lợi ích của sản phẩm.
• Tư vấn trực tiếp: Nhân viên tư vấn sẽ trả lời các cuộc gọi của khách hàng, cung cấp thông tin chi tiết về sản phẩm và hướng dẫn quy trình đặt hàng.
• Giao hàng tận nơi: Sản phẩm được giao đến địa chỉ của khách hàng sau khi đơn hàng được xác nhận qua điện thoại.

Lợi ích của mô hình Hotline: Home Shopping

• Tiện lợi: Khách hàng có thể mua sắm từ nhà mà không cần phải đi ra ngoài, đặc biệt hữu ích cho những người bận rộn hoặc có hạn chế về di chuyển.
• Tư vấn trực tiếp: Khách hàng nhận được sự hỗ trợ và tư vấn trực tiếp từ nhân viên, giúp họ hiểu rõ hơn về sản phẩm trước khi quyết định mua.
• Chương trình khuyến mãi: Nhiều chương trình home shopping đi kèm với các ưu đãi, khuyến mại đặc biệt mà khách hàng không thể tìm thấy ở các kênh bán lẻ khác.
• Trải nghiệm mua sắm thông qua truyền hình: Khách hàng có thể xem các sản phẩm được trình diễn trực tiếp trên truyền hình, giúp họ có cái nhìn thực tế hơn về sản phẩm.
• Tăng cảm giác uy tín đến cho người tiêu dùng: Khách hàng, người tiêu dùng thường có xu hướng tin tưởng các thương hiệu, sản phẩm được quảng cáo trực tiếp trên đài truyền hình.

Thách thức của mô hình Hotline: Home Shopping

• Giới hạn thời gian: Chương trình truyền hình mua sắm thường có khung giờ nhất định, không phải lúc nào khách hàng cũng có thể theo dõi.
• Rủi ro khi nhận hàng: Khách hàng không thể xem và kiểm tra sản phẩm trực tiếp trước khi mua, dễ dẫn đến rủi ro về chất lượng sản phẩm.
• Chi phí vận chuyển: Một số chương trình home shopping có thể tính phí vận chuyển, làm tăng chi phí tổng thể cho khách hàng.
• Quản lý hậu mãi: Xử lý các vấn đề hậu mãi như đổi trả hàng, bảo hành có thể phức tạp hơn so với mua sắm tại cửa hàng vật lý.

Ví dụ: Một số sản phẩm, dịch vụ phù hợp với mô hình thương mại này là Bảo hiểm, bất động sản…

2.4. Market Place

Market Place là một nền tảng trực tuyến nơi các nhà bán lẻ khác nhau có thể đăng bán sản phẩm và dịch vụ của mình cho người tiêu dùng. Đây là mô hình kinh doanh mà nhiều người bán và người mua có thể tương tác và thực hiện giao dịch trên cùng một nền tảng.

Đặc điểm chính của mô hình Market Place

• Một nền tảng tập trung: Một marketplace hoạt động như một trung tâm, nơi nhiều nhà bán lẻ có thể đăng sản phẩm của họ và người mua có thể duyệt qua nhiều lựa chọn từ nhiều nhà cung cấp khác nhau.
• Đa dạng sản phẩm, dịch vụ: Marketplace thường cung cấp một loạt các sản phẩm từ nhiều ngành hàng khác nhau, bao gồm thời trang, điện tử, đồ gia dụng, thực phẩm, và nhiều lĩnh vực khác.
• Hỗ trợ giao dịch: Nền tảng này thường cung cấp các dịch vụ hỗ trợ giao dịch như thanh toán trực tuyến, quản lý đơn hàng, giao hàng và hỗ trợ khách hàng.
• Đánh giá và nhận xét: Người mua có thể để lại đánh giá và nhận xét về sản phẩm và nhà bán hàng, giúp những người mua khác có thông tin tham khảo.

Lợi ích của mô hình Market Place

• Phạm vi tiếp cận rộng: Nhà bán lẻ có thể tiếp cận một lượng lớn khách hàng mà không cần xây dựng nền tảng riêng của họ.
• Tăng cơ hội bán hàng: Marketplace cung cấp một nền tảng dễ tiếp cận cho cả nhà bán hàng lớn và nhỏ, giúp họ tăng doanh số bán hàng.
• Siêu tiện lợi cho người mua hàng: Người mua có thể tìm thấy nhiều loại sản phẩm khác nhau trên cùng một nền tảng, so sánh giá cả và đánh giá để đưa ra quyết định mua hàng tốt nhất.
• Giảm chi phí: Nhà bán lẻ có thể giảm chi phí liên quan đến xây dựng và duy trì một cửa hàng trực tuyến riêng lẻ bằng cách sử dụng nền tảng marketplace.

Thách thức của mô hình Market Place

• Tình cạnh tranh cao: Nhiều nhà bán hàng cùng cung cấp sản phẩm tương tự, dẫn đến cạnh tranh về giá và chất lượng dịch vụ.
• Kiểm soát chất lượng sản phẩm, dịch vụ: Khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm và dịch vụ của các nhà bán hàng khác nhau trên cùng một nền tảng.
• Phí hoa hồng: Marketplace thường thu phí hoa hồng từ mỗi giao dịch, có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của nhà bán hàng.
• Xử lý hậu mãi: Việc quản lý dịch vụ hậu mãi như đổi trả hàng và bảo hành có thể phức tạp hơn do nhiều nhà bán hàng khác nhau tham gia.

Ví dụ: Shopee và Lazada là hai nền tảng Market Place phổ biến ở Đông Nam Á, cung cấp nhiều loại sản phẩm và dịch vụ với nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn.

2.5. SOCOM

SoCom (Social Commerce) là một mô hình kinh doanh kết hợp giữa thương mại điện tử và mạng xã hội, nơi người dùng có thể mua bán sản phẩm hoặc dịch vụ trực tiếp thông qua các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok, và nhiều nền tảng khác. Đây là sự phát triển từ mô hình thương mại điện tử truyền thống, tận dụng sự phổ biến và ảnh hưởng của mạng xã hội để thúc đẩy doanh số bán hàng.

Đặc điểm chính của mô hình SOCOM

• Tích hợp với các nền tảng xã hội: Các sản phẩm và dịch vụ được bán trực tiếp trên các nền tảng mạng xã hội, nơi người dùng có thể xem, chia sẻ và mua sắm mà không cần rời khỏi ứng dụng.
• Có lượng tương tác cao: Người dùng có thể tương tác trực tiếp với thương hiệu thông qua bình luận, tin nhắn, và đánh giá, tạo ra một môi trường mua sắm mang tính cộng đồng cao.
• Dễ dàng chia sẻ nội dung: Người dùng có thể dễ dàng chia sẻ sản phẩm với bạn bè và gia đình, tạo ra hiệu ứng lan tỏa và tăng cơ hội bán hàng.
• Thường hợp tác với các Influencers Marketing: Các thương hiệu thường hợp tác với những người có ảnh hưởng (influencers) trên mạng xã hội để quảng bá sản phẩm, nhờ vào sự tin tưởng và sức ảnh hưởng của họ đối với cộng đồng.

Lợi ích của mô hình SOCOM

• Tăng khả năng tiếp cận với khách hàng: Mạng xã hội có lượng người dùng lớn, giúp các thương hiệu tiếp cận một lượng khách hàng rộng lớn và đa dạng.
• Tăng tương tác và tạo lượng khách hàng trung thành: Sự tương tác thường xuyên trên mạng xã hội giúp xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với khách hàng, từ đó tăng sự trung thành và khả năng mua lại.
• Tiết kiệm chi phí: SoCom thường tiết kiệm chi phí quảng cáo và tiếp thị so với các kênh truyền thống, nhờ vào việc sử dụng nội dung do người dùng tạo ra và các chiến dịch influencer marketing.
• Cung cấp đầy đủ chân dung khách hàng tiềm năng: Các nền tảng mạng xã hội cung cấp nhiều công cụ phân tích, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hành vi và sở thích của khách hàng, từ đó tối ưu hóa chiến lược kinh doanh.

Thách thức của mô hình SOCOM

• Mang tính cạnh tranh cao: Với sự phát triển mạnh mẽ của SoCom, các thương hiệu phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ nhiều đối thủ.
• Kiểm soát chất lượng nội dung: Việc quản lý và kiểm soát chất lượng nội dung do người dùng tạo ra là một thách thức lớn, đặc biệt khi có các phản hồi tiêu cực.
• Bảo mật thông tin khách hàng: Đảm bảo an toàn thông tin cá nhân và tài chính của khách hàng trên các nền tảng mạng xã hội là một vấn đề quan trọng.
• Phụ thuộc nhiều vào các chính sách của nền tảng: Các thương hiệu phụ thuộc nhiều vào các thuật toán và chính sách của các nền tảng mạng xã hội, có thể ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận khách hàng.

Trên đây chính là năm mô hình kinh doanh thương mại điện tử được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trên thế giới. Nắm rõ các mô hình thương mại điện tử là một tiến lớn trong việc giúp bạn lựa chọn mô hình phù hợp với khả năng tài chính, định vị thương hiệu và sản phẩm của công ty. Và nếu bạn có hứng thú cũng như mong muốn tìm hiểu thêm về E-Commerce - Một mô hình bán hàng với sự tăng trưởng không ngừng về doanh số thì hãy thường xuyên vào kênh Blog của Cask để đọc thêm nhiều bài viết thú vị nhé.

Để nắm bắt thêm nhiều kiến thức về Ecommerce, hãy tham gia ngay Khóa học “Design Winning Ecommerce Channel” – Thiết kế kênh thương mại điện tử hiệu quả tại CASK Academy.

► Link Tham khảo: https://www.cask.vn/trade/ecommerce-online

► Đọc thêm kiến thức về Ecommerce tại: https://www.cask.vn/blog/trade-sale

► DOWNLOAD BROCHURE và xem lịch khai giảng tất cả khóa học trong năm 2024 tại: https://www.cask.vn/lich-khai-giang